Słowem wstępu
Pomimo istnienia coraz większej ilości blogów, fanpage’y i stron internetowych promujących zdrowy tryb życia, fast foody mają się dobrze. Chorób serca i układu krążenia wynikających z otyłości też jakby nie mniej niż przed dekadą. To oczywiście bardzo dobrze, że stron trenerów personalnych, cateringów dietetycznych i innych promujących zdrowy tryb życia przybywa i nawet znajdują one spore grono followersów, z których część wiernie korzysta i stosuje się czy to do rad, czy planu dietetycznego. Niestety w skali globalnej są to odsetki, które można liczyć na palcach. Zdecydowana większość osób, która próbuje zdrowego trybu życia, powraca do swoich wcześniejszych niezdrowych praktyk. Czy to dotyczy spożywania posiłków, czy aktywności fizycznej.
Co więc jest nie tak? Sporządzamy plan, rozpisujemy dietę, mamy mocne postanowienie poprawy i… wracamy do punktu wyjścia. Czasami już po kilku dniach, czasami po kilku miesiącach.
Mamy wyraźny problem z samokontrolą i motywacją, które przekładają się na wytrwałość. Łatwo ulegamy pokusom, które bombardują nas zarówno na półkach sklepowych, wystawach, jak i we własnym domu ? na ekranach telewizorów i komputerów. Jemy więcej, kiedy przeżywamy stres albo kiedy jesteśmy zmęczeni. Darujemy sobie kolejny trening, tłumacząc, że przecież mieliśmy ciężki dzień i nie mamy siły. Innym razem brak siły zastąpi brak czasu. W ten sposób zawsze będziemy się czuli dobrze. Nie będziemy mieli poczucia winy, bo przecież to nie zależy od nas. I rzeczywiście
bardzo często tak właśnie się dzieje. Nasza zdolność do samoregulacji jest bardzo ograniczona. Kora przedczołowa, w której mieści się siedziba zarządu, jest bardzo słabo połączona z pracownikami niższego szczebla w układzie limbicznym, przez co wykonują oni plan dobrze znanymi sobie sprzed milionów lat procedurami i nie przejmują się projektami zarządu. Paleocortex ma przewagę z racji wieku, a młodzi gówniarze z zarządu może i są lepiej wykształceni i dostosowani do współczesnych czasów, ale nie są w stanie przekonać dinozaurów, żeby ich słuchali. Dla tych drugich świat się po prostu nie zmienił. Nie nadążają.
Sukcesywna dieta czy zmiana nawyków i przejście na tzw. ?zdrowy styl życia? dotychczas zapominały o jednym z najważniejszych
czynników ? psychologii człowieka. Procesy dotyczące samokontroli i samoregulacji, impulsywne i automatyczne mechanizmy podejmowania decyzji czy funkcjonowanie uwagi i pamięci to kwestie, których znajomość może zadecydować o sukcesie transformacji nawyków żywieniowych i prozdrowotnych. Tymi procesami w kontekście zachowań profilaktyki zdrowotnej zajmuje się psychologia zdrowia. Jedną z jej młodych dziedzin jest psychodietetyka. W przyszłości to właśnie dzięki specjalistom z tego obszaru ludzie pokonają swoje słabości i będą żyli zdrowo i aktywnie. A przynajmniej pozostaje mieć taką nadzieję. W końcu wszyscy chcemy żyć jak najdłużej i cieszyć się dobrym zdrowiem. Trzeba więc kibicować każdej gałęzi nauki, która do tego może doprowadzić.
Jeśli bowiem jej się to nie uda, w przyszłości pozostanie nam już tylko chemia. I niekoniecznie chodzi tutaj o dziedzinę nauki.
Redaktor Naczelny E-czasopisma Psychologia Społeczna Jarosław Świątek
W numerze
-
(Nie)świadome objadanie
Podjadanie wydaje się niewinne. Chyba wszyscy mieliśmy okazję przekonać się, jak łatwo jest ulec pokusie, kiedy przechodziliśmy koło lodówki. Dlaczego tak ciężko walczyć z podjadaniem? Bo jego źródła znajdują się poza zasięgiem naszej świadomości. -
Boleśnie słodki smak życia
Ból jako wrażenie subiektywne może mieć wiele barw, mniej lub bardziej rozmytych, może też wyrażać się na kilku płaszczyznach. Człowiek jako istota społeczna cierpi bowiem nie tylko za sprawą ciała, ale i ducha. W wielu filmach i serialach lekiem na zło bólu psychicznego jest objadanie się słodyczami (zwłaszcza lodami). Intuicyjnie wydaje się to jednak mało skuteczną strategią. Jak się okazuje ? błędnie. -
Zielona energia
Każde dziecko w przedszkolu wie, że warzywa i owoce są ważne dla naszego zdrowia. Mają one wiele składników odżywczych, dzięki którym nasz organizm może optymalnie funkcjonować. Rzadko jednak zastanawiamy się, jaki konkretnie wpływ mają na naszą psychikę. Tymczasem badania pokazują, że mogą one oddziaływać na nasze poczucie zaangażowania i celu w życiu. -
Wywiad z dr Anną Januszewicz
Tłumienie potrzeby jedzenia, restrykcje i ograniczenia żywieniowe przynoszą efekty odwrotne do zamierzonych.
-
Oczy by jadły
Na jedzenie miło się patrzy, cudownie się je przygotowuje, a jeszcze lepiej smakuje. Czasem jest ono tak dobre, że aż chce się jeść i jeść bez końca, chociażby dla samego tylko smaku! Domowa waga jakoś nie chce jednak dać się oszukać. Kiedy i dlaczego ludzie jedzą, pomimo że nie są głodni? -
Dietetyczna metrówka
Odchudzanie jest procesem rozłożonym w czasie. Podobnie jak osiągnięcie upragnionej rzeźby ciała. Czy istnieje metoda, która w znaczny sposób może podnieść motywację i pomóc ją utrzymać przez cały proces? Kluczem jest tutaj zmiana obiektu, na którym się koncentrujemy. Okazuje się, że musimy przestać myśleć o sobie i upragnionych rezultatach. -
Odchudzanie woli
Ćwicząc regularnie, ludzie wzmacniają swoje mięśnie, a także pozbywają się zbędnej tkanki tłuszczowej. Ciężko jednak ową regularność i wolę stosowania diety utrzymać. Ćwiczący ciało najczęściej nie wiedzą bowiem o najważniejszym treningu. Treningu silnej woli. -
Obezwładnieni
Potocznie ludzie sądzą, że niezdrowo się odżywiają, ponieważ tryb życia często na nich to wymusza. Tymczasem może być odwrotnie: jedzenie w barach szybkiej obsługi może wpływać na tempo naszego życia ? i to w sposób, którego kompletnie sobie nie uświadamiamy. -
Ciało to Ja
Człowiek jest ciałem. Ciało jest machiną. Każda nieprawidłowość w jej funkcjonowaniu odbija się na ludzkim samopoczuciu, emocjach, postawach i zachowaniu. XXI wiek przyniósł wzmożone zainteresowanie ciałem, jego pięknem, sprężystością i możliwościami przedłużenia jego bytu. Okazuje się jednak, że jeśli nie zadbamy o jego postrzeganie przez nas samych, tym mniej chętnie będziemy o nie dbać. -
Huragany, słowa, uchodźcy i Mehrabian
Myślenie w kategoriach pozytywnych i negatywnych ma swoje konsekwencje. Same tylko słowa i zwroty mogą wpływać na to, czy będziemy przezorni i ostrożni, czy podejmiemy ryzykowne decyzje i przez jakie okulary będziemy postrzegali świat ? różowe czy ciemne.
